Art.
153 Kodeksu pracy stanowi, że pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w
roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem
każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po
przepracowaniu roku. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym
następnym roku kalendarzowym.
Odnosimy
się tylko do zatrudnienia pracowniczego. Nie bierzemy pod uwagę umów
cywilnoprawnych. Osoba, która przepracowała np. 2 lata na podstawie umów
zlecenia i o dzieło, a następnie podjęła zatrudnienie na podstawie umowy o
pracę jest ,,pracownikiem podejmującym pracę po raz pierwszy”.
W
roku kalendarzowym, w którym pracownik po raz pierwszy podejmuje pracę nabywa
prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy (,,z dołu”). Jeżeli pracownik
nie przepracował pełnego miesiąca – nie nabędzie prawa do urlopu. Ważne jest,
aby pamiętać, że prawo do urlopu wiąże się z miesiącem pracy, a nie miesiącem
kalendarzowym.
Po
upływie każdego miesiąca pracy pracownik nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego
w wysokości 1/12 wymiaru jaki przysługiwać mu będzie po roku pracy.
Taki
sposób liczenia urlopu obowiązuje tylko w tym roku kalendarzowy, w którym
pracownik podjął pierwszą pracę. Nie przez pierwszy rok pracy!
Z dniem 01 stycznia
kolejnego roku kalendarzowego taki pracownik nabywa prawo do kolejnego urlopu,
na ogólnych zasadach.
Przykład:
1.
Pan Adam rozpoczął pracę 01 czerwca 2021 roku. Jest
to jego pierwsza w życiu praca. Prawo do urlopu nabył po przepracowaniu pełnego
miesiąca, tj. z dniem 30 czerwca 2021 roku.
2. Pani Ewa rozpoczęła pracę 06 maja 2021 roku. Dla
niej także jest to pierwsza praca. Prawo
do pierwszego urlopu nabyła również z upływem miesiąca pracy. W tym przypadku
był to 05 czerwca 2021 roku.
3 sposoby liczenia miesiąca zatrudnienia:
1) miesiąc zatrudnienia
upływa ostatniego dnia miesiąca, pod warunkiem że pracownik podjął zatrudnienie
1 dnia danego miesiąca
np. miesiąc zatrudnienia upłynie:
a) 28 lutego, w przypadku gdy nawiązanie stosunku
pracy nastąpiło 01 lutego;
b)
31 marca, gdy
nawiązanie stosunku pracy nastąpiło 01 marca;
c)
30 września, gdy
nawiązanie stosunku pracy nastąpiło 01 września.
2) miesiąc zatrudnienia
upływa w następnym dniu kalendarzowym, który datą poprzedza dzień nawiązania
stosunku pracy, w przypadku gdy nawiązanie stosunku pracy nastąpiło w trakcie
miesiąca kalendarzowego; np. miesiąc zatrudnienia upływie 14
czerwca, jeżeli stosunek pracy zawarto 15 maja
3)
miesiąc zatrudnienia
upływa po 30 dniach, jeżeli pracownik pracował u kilku pracodawców, u każdego
krócej niż miesiąc.
Przykład:
1.
Pan Bonifacy podjął
zatrudnienie 15 marca 2021 r. Do 31
grudnia 2021 r. nabywał prawo do urlopu w wysokości 1/12 z 20 dni po
przepracowaniu kolejnych miesięcy pracy. Z dniem 01 stycznia 2022 r. nabył
prawo do urlopu w wymiarze przysługujących mu 20 dni, na ogólnych zasadach.
2.
Pani Aniela
zatrudniała się z dniem 10 grudnia 2021 r. W 2021 r. nie nabyła prawa do
urlopu, bo nie przepracowała pełnego miesiąca. Natomiast z dniem 01 stycznia
2022 r. nabyła prawo do urlopu na ogólnych zasadach, w jej przypadku w wymiarze
26 dni.
Miesiąc pracy nie musi dotyczyć tego samego
pracodawcy. Pracownik może przepracować łącznie miesiąc u dwóch, a nawet więcej
pracodawców, aby nabyć prawo do urlopu cząstkowego.
Przykład:
Pani Ela pracowała
w firmie ABC w okresie od 07 do 30 kwietnia 2011 r. To była pierwsza praca w
jej życiu na podstawie umowy o pracę. Ponieważ nie przepracowała pełnego
miesiąca, nie nabyła prawa do urlopu wypoczynkowego. Kolejne zatrudnienie
podjęła 01 czerwca 2011 roku w firmie XYZ.
Do okresu zatrudnienia w firmie XYZ należy doliczyć okres
zatrudnienia w firmie ABC. Prawo do urlopu Pani Ela nabyła 06 czerwca 2011 r. w wysokości 1/12 przysługującego jej wymiaru.
Przykład:
Pan Janusz podjął
pierwsze zatrudnienie 01 lutego 2021 roku. Umowę rozwiązał 22 lutego 2021 r.
Następnie pracował od 01 marca do 05 marca 2021 r. Następnie został zatrudniony
od 01 kwietnia 2021 roku na podstawie umowy na okres próbny, do 30 czerwca 2021
r.
Prawo do
pierwszego urlopu Pan Janusz uzyskał po upływie 30 dni zatrudnienia,
u trzeciego pracodawcy - pełny miesiąc zatrudnienia (30 dni) minął 03 kwietnia 2021 r.
Do stażu pracy, od którego zależy nabycie prawa do
urlopu należy wliczać wszystkie okresy zatrudnienia praconiczego, bez względu
na przerwy pomiędzy nimi oraz sposób rozwiązania stosunku pracy.
Po przepracowaniu miesiąca w pierwszym roku pracy
pracownik nabędzie prawo do 1/12 z 20 dni urlopu, czyli 1,66 dnia urlopu.
Przeliczając na godziny będzie to 13 godzin i 17 minut (tj. 13,28 godzin)
Przykład:
Pani Kasia po
ukończeniu technikum podjęła zatrudnienie na podstawie umowy o pracę na
czas określony, w terminie od 15 kwietnia do 31 grudnia 2021 roku. Była to
jej pierwsza praca. Z tytułu zaliczenia nauki w technikum do ,,stażu
urlopowego” Pani Kasia legitymuje się 5 letnim stażem uprawniającym ją do 20
dni urlopu w skali roku. Ponieważ prawo do urlopu Pani Kasia nabywa z każdym
kolejnym miesiącem zatrudnienia, w okresie od 15.04. do 31.12., będzie
miała prawo do 8/12 wymiaru urlopu: 8/12 x 20 dni = 13,4 dnia = 107 godzin
i 12 minut. Za okres od 15 do 31 grudnia 2021 roku urlop nie przysługiwał
Pani Kasi.
Przepisy kodeksu pracy nie zobowiązują pracodawcy
do zaokrąglania wymiaru pierwszego urlopu. Jednak pracodawcy często zaokrąglają
,,w górę” wymiar urlopu.
Sposoby ustalania wymiaru urlopu w pierwszym roku pracy:
Pierwszy
Obliczamy
wymiar urlopu wprost, bez zaokrągleń:
1/12
z 20 dni = 1,66 dnia
1,66
dnia x 8 godzin = 13,28 dnia, tj. 13 godzin i 17 minut
Drugi
Zaokrąglamy
do pełnych dziesiątek minut
1,66 x 8 godzin = 13,28 dnia (13
godz. i 17 min.) – zaokrąglamy do 13 godzin i 20 minut
Trzeci
Zaokrąglamy do pełnych godzin
1,66 x 8 godzin = 13,28 dnia (13
godz. i 17 min.) – zaokrąglamy do 14 godzin
Czwarty
Zaokrąglamy do pełnego dnia pracy
1,66 dnia do 2 dni – 16
godzin – ogólna zasada zaokrąglania
urlopu wypoczynkowego.
Stosując
zaokrąglenia wymiaru urlopu ,,w górę” należy pamiętać, aby urlop nie
przekroczył przysługującego w roku kalendarzowym wymiaru (20 lub 26 dni).
Urlop proporcjonalny w pierwszym roku pracy
Do urlopu
w pierwszym roku pracy stosujemy zasadę proporcjonalności urlopu w stosunku do
wymiaru czasu pracy pracownika.
Np. wymiar
urlopu pracownika zatrudnionego w wymiarze 0,75 etatu wyniesie:
0,75 x 20 dni = 15 dni 1/12 z 15 dni = 1,25 dni za każdy
miesiąc zatrudnienia
lub
0,75 x 26 dni = 19,5
dnia 1/12 z 19,5 dnia = 1,62 dnia
za każdy miesiąc zatrudnienia.
W związku
z tym, że pracownik w pierwszym roku pracy nabywa prawo do urlopu w części dnia
roboczego możliwe jest udzielenie urlopu wypoczynkowego tylko na część dnia
pracy.
Np. Jeżeli przyjmiemy, że po
przepracowaniu miesiąca pracownik ma prawo do 14 godzin urlopu (8 godzin + 6
godzin), w jednym dniu będzie na urlopie całą dniówkę, a drugiego dnia będzie
pracował 2 godziny a przez 6 będzie na urlopie (jeżeli pracuje 8 godzin na
dobę).
Komentarze
Prześlij komentarz